Дэлхийн халуун цэгт үүрэг гүйцэтгэхээс өмнө

• 2017-04-11 13:40:00
• Мэдээлэл
• 420

Реалити сурвалжилга: Аавын эзгүйд
Л.Ганчимэг

        Монгол цэргүүдийн эрдэм ухаан, эр зориг, суу заль, авхаалж самбаа эртнээс гайхагдсаар ирсэн. Хүж дэлхийн хүн зоныг эв найрамдалтай, амар тайван байлгахадмонголчууд Хүннү Сүннүгийн үеэсээчухал үүрэг гүйцэтгэж ирснийг буурал түүх мартаагүй. Өдгөө ч энэ замналүргэлжилсээр буй.Одоогоос 15 жилийн өмнө буюу 2002 онд Конго улсад явагдсан НҮБ-ын энхийг дэмжих ажиллагаанд Монголын Зэвсэгт хүчнээс хоёр офицерыг цэргийн ажиглагчаар анх илгээж байв. Тэр цагаас хойш НҮБ-ын энхийг сахиулах 11, энхийг дэмжих гурван ажиллагаанд давхардсан тоогоор нийтдээ 13 мянга орчим цэргийн алба хаагч оролцож, үүргээ нэр төртэй биелүүлээд байгаа билээ. Өнөөдрийн байдлаар Ардчилсан Конго, БНӨСУ, Судан, Баруун Сахар,Афганистан улсад явагдаж байгаа энхийг дэмжих ажиллагаанд 1100 гаруй цэргийн алба хаагч үүрэг гүйцэтгэж буй.

                Олон улсын энхийг дэмжих ажиллагаанд Монголын Зэвсэгт хүчнийхний нэр хүнд, байр суурь жилээс жилд өсөн нэмэгдэж байгаа тухай сайхан мэдээнд бид сэтгэл баясаад суудаг. Сав л хийвэл мөргөлдөөн, байлдаандаа тулчих гээд байдаг үймээн самуунтай харь газарэнхийг сахиулж буй ахлагч офицеруудын ар гэрийнхэн харинямархуу байдалтай аж төрдгийг харуулахаар "Өнөөдөр" сонин Монголд анх удаа "Аавын эзгүйд" нэртэй сонины реалити сурвалжилга эхлүүлж байна.

                Зэвсэгт хүчний 189 дүгээр ангийн захирагчийн орлогч, ерөнхий инженер, дэд хурандаа Чимэддоржийн Мөнхжанцангийн гэр бүлманай сонины реалити сурвалжилгын гол дүр байх юм. Афганистан улсад явагдаж буй энхийг дэмжих ажиллагаанд оролцохV ээлжийнМонголын цэргийнбагийнбүрэлдэхүүнд багтсан Ч.Мөнхжанцанэхнэр, дөрвөн хүүхдийн хамт амьдардаг. Тэрбээр2006 онд Сьерра Леонд энхийг сахиулах ажиллагаанд оролцсон Монголын багийн I ээлжинд үүрэг гүйцэтгэж байжээ. 

                2017.03.15-ны лхагва гариг. Афганистанд үүрэг гүйцэтгэх цэргийн баг маргааш (өнгөрсөн долоо хоногт)явна гэдгийг дуулаад, дэд хурандаагийн гэргий Д.Мөнхчимэгтэй холбогдоход "Би охинтойгоо эмнэлэг явж байна. Нөхөр маань 14.00 цагт цугларалттай гэсэн. Оройхон бид гэртээ оччихно байх" гэв.Гэвч оройхон хэрд түүн рүү утас цохитол ЭХЭМҮТ-д үзүүлэхээр дагуулж очсон дунд охин эмнэлэгт хэвтэн, эмчлүүлэхшаардлагатай болжээ.Тиймээс бид маргааш өглөө эрт гэрт нь уулзахаар тохирлоо.

                Пүрэв гариг. "Чингис хаан"олон улсын нисэх онгоцны буудлын хойхно байрлах, өндөр саарал орон сууцны барилгын наймдугаар давхрын ... тоот гэсэн хаяг заалгаад, очих замдаа "Гэр хороололд амьдардаг гээгүй бил үү"хэмээн гайхасхийж явав. Үнэнийг хэлэхэд"Ч.Мөнхжанцан дэд хурандаагийнх М.Анхцэцэг, М.Номин-Эрдэнэ, М.Оюу-Эрдэнэ гэсэн гурван охинтой,отгон хүүг нь М.Эрдэнэбатгэдэг" гэсэн ерөнхий мэдээлэлтэй лтэдний хонхыг дарсан юм. Хаалга тайлж өгсөн биерхүү охиныг том нь юм болов уу гэж бодтол эсрэгээрээ, бага нь буюу М.Оюу-Эрдэнэаж. Ахиулаад харталхойморт нь насанд хүрэгчдийн Азийн аварга, оюутны болон залуучуудын дэлхийн аварга, хүндийг өргөлтийн ОУХММ.Анхцэцэгийн томоос том зураг өлгөөтэй байхыг үзээд бүх зүйлийг ойлгов. Риогийн олимпод 19 настайдаа анх удаа оролцоод шагналт VIII байрт шалгаран, Монголын хүндийг өргөлтийн спортод түүхэн гавьяа байгуулсан "алтан охин"-ыгэрт бид ирсэн байжээ.

                М.Анхцэцэгудахгүй болох өсвөрийн ДАШТ-д Ц.Хосбаяр багштайгаа хамтдүү нараа бэлдэхээр нэгдсэн цугларалтад гарчихаад, эзгүй байгаа аж. Хэдэн өдрийн өмнө аавыгаа маргааш явна гэж дуулаад, том охин нь гэртээ ирж хоносон ч хойшлогдохоор нь "Аав минь ээ, олон дахин ингэж "хулхидуулмааргүй" байна шүү. Яг төдөнд явна гэж тодорхой болохоороо хэлээрэй" гэж тоглоом наргиан хийжээ. Энэ өдөр ч бас Ч.Мөнхжанцан дэд хурандаагийн явах хойшилсон юм. Харин тэр өчигдөр оройМ.Номин-Эрдэнэ дүүгээ эргэхээрэмнэлэг дээр ирж байж байгаад явсан гэнэ. "Манай дунд охин их эрх. Дүү нартаа хүртэл эрхэлчихдэг юм. Номин-Эрдэнийг эмнэлэгт тийм байдалтай байхад гэрийнхнээс нь очоогүй хүн байвал гомдоод сүйд болно.Анхаахарин тийм биш. 2009 онд бид Дорнодын цэргийн анги руу шилжихдээ Анхааг эмээд нь орхиод явж байлаа. Тэнд зургаан жилболоод ирэхэд охин маань биеэ даачихсан байсан. Ер нь цэргийн хүн, тамирчин хоёр цаг яс барьдаг, өгсөн үүрэг даалгаврыг ягштал биелүүлдгээрээ адилхан шүү"хэмээн аав нь хуучиллаа.

                Энэ хооронд гэрийн эзэгтэй эмнэлэг рүү авч явах хоолоо хийж амжив.Д.Мөнхчимэг мөн л цэргийн хүн бөгөөд Зэвсэгт хүчний 013 дугаар ангид ахлах ахлагч цолтой, станцын дарга хийж байгаад оны өмнө цэргийн тэтгэвэрт гарчээ. "Аав минь цэргийн хүн байсан учраас бид ийш тийшээ байнга нүүдэг. Тиймээс надад тогтсон нэг анги хамт олон гэж байдаггүй.Гэхдээ цэргийнхний амьдрал сайхан. Би аравдугаар ангиа төгсөөд шууд Ахлагчийн сургуульд орж байлаа. Одоогоос 21 жилийн өмнө бид анх танилцсан" хэмээн тэрбээр ярилаа.2006 онд аавыгаа Сьерра Леон явахад Анхаа наймтай,дундах охин нь гурван ой гаруйтай, багань нэг ойтой үлдэж байжээ. "Залуу хүмүүс нэг нэгнээсээ хол байх амаргүй шүү. Тэр үед интернэттэй айл ховор байсан тул хоёр багыгаа хөтлөөд интернэт кафе орно. Нэг удаа бага охиноо хажуугийн компьютерыг нь асаагаад суулгачихсан байж байтал хүний Германаас ирсэн чухал и-мэйлийг нь устгачихаад, бөөн юм болж билээ. Одоо бас ч гэж хүүхдүүд өсөж том болоод, ханийгаа сэтгэл тайван явуулах гэж байтал дунд охин маань жаахан ороогоод эхэллээ" гээдД.Мөнхчимэг охин руугаа явахад бэлэн болсноо дуулгав.

                Энэ үед бидэнд хаалга тайлж өгсөн М.Оюу-Эрдэнийн утас дуугарч, эмнэлэгт байгаа эгч нь "Зуун жилийн ганцаардал" зохиолыгавчраарайгэж зарлиг буулгах нь тэр. "Захисан юмыг нь бүрэн авч очихгүй бол болохгүй" гээд ээж, охин хоёр номын сангаа онгичсоор оллоо. Том эгчийгээ дагаад хүндийг өргөлтөөр хичээллэдэг, төрөлжсөн сургалттай Биеийн тамир, спортын дунд сургуульд сурдаг15 настай охин нь Габриель Гарсиа Маркесын хамгийн алдартай романыг эмнэлэгт дахин уншихаар захисныг дуулаад М.Номин-Эрдэнээр эрхгүй бахархав. Тэрбээр өнгөрсөн аравдугаар сарднэлээд гүн түлэгдэж, ГССҮТ-д арьс нөхүүлэх мэс засал хийлгэсэн бөгөөд хүйтэнд хэт дааруулж болохгүй гэсэн тул охиныхоо эрүүл мэндийг бодоод аав, ээж нь одоо амьдарч буй байрыг түрээсэлжээ.Тавдугаар сараас хашаа байшиндаа нүүж очих юм байна.

                Ингээд М.Эрдэнэбат хүү ээжтэйгээ хамт эгчдээ хоол, цай аваачихаар, М.Оюу-Эрдэнэ бэлтгэл рүүгээ, аав нь харин 10.00 цагийн цугларалт руугаа явахаар гэрээс гарцгаалаа.

                2017.03.19-ний ням гариг. Ч.Мөнхжанцан дэд хурандаагийн хүүхдүүд бүгд спортоор хичээллэдэг юм билээ. М.Номин-Эрдэнэ, М.Оюу-Эрдэнэ нар Анхаа эгчийгээ дуурайгаад хүндийг өргөлтөөр хичээллэж буй бол отгон хүү М.Эрдэнэбат нь Хан-Уул дүүргийн Усан спорт, сургалтын төвд зургаа дахь сардаа явж байгаа аж. "Усанд сэлэхээр турдаг гэсэн ч би одоохондоо хэвээрээ л байгаа. Надтай хамт хичээллэдэг нэг хүүг багш таргалчихсан байна гэсэн" хэмээн гэнэхэн хуучлах есөн настай хүүгээ аав нь жигтэйхэн эрхлүүлдэг юм билээ. "Цэргийн хүмүүс гээд бид хүүхдүүдээ айхтар ширүүлж хатуурхалгүй, зөнгөөр нь өсгөсөн. Тэглээ гээд буруудаагүй" гэх ээжийнх нь үгМ.Анхцэцэгийн багшийн хэлснийг санагдуулав. ТүүнийамжилтыннууцынталаарЦ.Хосбаярдасгалжуулагчнь “Анхаагхоёрхонүгээр “Бурхныбүтээл” гэжхэлнэ. Үнэхээрзөвбодолтойхүүхэд. Бэлтгэлийгчинсэтгэлээсээхийдэг. Аравхийгэвэл 11 удаагүйцэтгэдэг” гэсэн юм.

                Хэзээ мөдгүй алс хол хилийн чанадыг зорих гэж буй аавыгаа охид нь нэг баярлуулж, нэг түгшээж байх шиг ээ. "Хүүхэд өвдсөн үед алс хол явах нь байтугай орхиод ажил руугаа гарахаас ч хэцүү санагддаг. Гэхдээ хань минь адилхан цэргийн хүн учраас бид нэгнээ илүү сайн ойлгодог. Бас ар гэрийнхнээ сэтгэл тайван  найдаж үлдээдэг" хэмээсэн ч тэрбээр эмнэлэгт байгаа М.Номин-Эрдэнийнхээ төлөөэнэ хэдэн өдөр сэтгэлээ багагүй чилээсэн нь дамжиггүй.Харин өчигдөр түүнд "Үртэй хүн жаргалтай" гэдгийг мэдрүүлэн, баярлах нэгэн шалтгаан нэмсэн үйл явдал болов. "Хүч" спорт хороон дээр Хүндийг өргөлтийн насанд хүрэгчдийн цомын тэмцээн болж, том охин нь тус тэмцээнийг шүүгээд, бага нь -75 кг-дхүрэл медаль хүртэж, аавынхаа магнайг тэнийлгэжээ. 13 настайМ.Оюу-Эрдэнэ уржигдармөн Хүндийг өргөлтийн өсвөрийн УАШТ-д амжилттай оролцон, шагналт IV байрт шалгарсан юм.

                Өнөөдөр харин М.Номин-Эрдэнэ нарийвчилсан шинжилгээ өгөх учиртай. Хариу нь ямар гарахаас олон зүйл шалтгаална. 

"Өнөөдөр" сонины гуравдугаар сарын 20-ны өдрийн дугаарт нийтлэгдсэн.